GMO چیست؟
تعریفی برای GMO
GMO(Genetically modified organism) GMO مخفف اصطلاح ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی است. این اصلاح برای طیف گسترده ای از ارگانیسم ها از حشرات و گیاهان تا حیوانات بزرگتری که کشاورزان برای تولید مواد غذایی پرورش می دهند، استفاده می شود. با این حال هیچ تعریف واحدی برای GMOها وجود ندارد، تعریفی که شامل همه اشکال و جنبههای آن باشد.
اگر بخواهیم دید کلی بر این موضوع داشته باشیم، باید بگوییم GMO میتواند شامل هر اصلاح ژنتیکی باشد. یعنی هر چیزی، به هر روشی اگر تراریخته باشد در زیرمجموعه GMO قرار میگیرد. با این دید، اصطلاح GMO شامل تعداد زیادی از گونههای حیوانی و گیاهی میشود. اما دید واضحتر و مشخصتری نیاز است.
در تعریف دیگری، GMO هر اصلاح ژنتیکی است که توسط انسان و با ابزارهای علمی انجام شده است. با این تعریف هر گونهای که ژن آن توسط فرایندهای طبیعی تغییر کرده باشد، رد میشد. در طول سالها، بسیاری از سازمانهای جهانی، تغییراتی در این دو دیدگاه و در تعریفهای GMO ایجاد کردهاند. با این حال همانطور که پیشتر گفتیم، همچنان تعریف واحدی وجود ندارد. با همه اینها شاید بهترین تعریف، تعریفی باشد که توسط سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و کشاورزی و کمیسیون اروپا مطرح شده است. طبق این تعریف اصلاح GMO، اصلاحی است که نتواند به طور طبیعی با ترکیب مجدد یا جفتگیری ایجاد شود.
همانطور که از زمان شروع این GMOها، تعریفهای مختلفی ارائه شدند و تغییر کردند. اما نقطه شروع GMOها کجا بود و چگونه وارد زندگی انسانها شدند؟
تاریخچه و آغاز GMO
GMOها چیز جدیدی نیستند. در واقع، انسان ها هزاران سال است که در حال بهینه سازی مواد غذایی هستند بدون آن که از این فرآیند آگاهی داشته باشند. یک تحقیق اخیر دریافته است که سیب زمینی شیرین محصولی طبیعی نبوده و در حدود 8000 سال پیش برخی از کشاورزان بخش های متورم موجود در ریشه های سیب زمینی های معمولی را کاشتند تا محصولی کاملاً جدید تولید کنند.
با کشف DNA در اوایل قرن 19، اصلاح مستقیم بعضی محصولات مانند مواد غذایی عملی تر گردید. در سال 1994 اولین گوجه فرنگی اصلاح شده ژنتیکی (Flavr Savr) وارد بازار گردید. این گوجه فرنگی به صورت ژنتیکی مهندسی شده بود تا دوره ماندگاری بیشتری در فروشگاه ها داشته باشد اما موفق نبود. زیرا نتوانست طعم خوبی را که بدست آورد.
اختلافها بر سر GMO
هرگونه پیشرفت علمی یا فناوری جدید نیازمند نظارت است، نظارتی که عوارض جانبی، اختلالها، پیامدها و سلامت بشر را در نظر بگیرد. اصلاح ژنتیک هم استثنا نبود و با مشکلاتی چون مسائل و دیدگاههای اخلاقی، مذهبی و زیست محیطی روبهرو شد.
مسئله اخلاقی: محققان و دانشمندان میتوانند برخی از گونههای تراریخته چه گیاهی چه حیوانی را ثبت اختراع کنند. که خب البته این حق ثبت اختراع برای عدهای غیر اخلاقی تلقی میشود، چون با ثبت اختراع میتوانند انحصار تغییرات احتمالی آن اصلاح ژنتیکی را در دست بگیرند. این یعنی اگر تغییری ایجاد شود که برای کل جامعه بشر مفید است، به صورت انحصاری دست یک نفر قرار میگیرد.
مسئله زیستمحیطی: باید بگوییم این مسئله بیشتر مربوط به کشاورزی است. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که کجای این ماجرا منفی است؟ باید بگوییم این گونهها دائما جهش مییابند و علفهای هرز مقاومتری رشد میکنند. رشد این علفهای هرز و به دنبال آن ایجاد سمهای قویتر در نهایت منجر به غیر قابل استفاده بودن خاکهای کشاورزی میشود.
مسئله مذهبی: برخی از فعالان دینی و مذهبی، اصلاح ژنتیکی را دخالت در خلقت خداوند میدانند. بنابراین با این گونه تحقیقات مخالف هستند. همه این مخالفتها و دیدگاهها، عاملی برای ایجاد سازمانهای نظارتی بر محصولات GMO شد.
مضرات مصرف محصولات تراریخته برای سلامتی:
–آسیب های محیط زیستی :آسیب رساندن به محیط زیست با تسریع در تغییرات آب و هوایی منجر به کمبود غذا، صدمه به جمعیت گیاهان، حیوانات بومی و تاثیر منفی بر سلامت انسان می شود. اصلاح ژنتیکی یک ارگانیسم نیز موجب تغییر نحوه رفتار سایر موجودات در طبیعت می شود.
–کمبود مطالعات بلندمدت در مورد انسان ها: بیشتر مطالعات مربوط به محصولات تراریخته روی حیوانات بوده و اثرات کوتاه مدت یا میان مدت بررسی شده اند. همچنین شواهد کمی برای تائید ایمنی بلندمدت ارگانیسم های تراریخته وجود دارد.
–وجود سموم در گیاهان: بسیاری از گیاهان حاوی مقادیر کمی سموم هستند. مقادیر زیاد این سموم با مضراتی همراه هستند. گیاهان تراریخته دارای مقادیر متفاوتی از سموم بوده و می توانند باعث افزایش خطر آسیب دیدن انسان شوند.نگرانی های خاص در این مورد شامل افزایش خطر ابتلا به سرطان و ناباروری است. البته تحقیقات محدودی در خصوص خطرات خاص سموم گیاهان تراریخته انجام گرفنه است.
آیامحصولات تراریخته فوایدی برای سلامتی دارند؟
–کاهش استفاده از مواد شیمیایی مضر: حشرات مولد و ارگانیسم های مقاوم در برابر علف های هرز اعتماد کشاورزان به مواد شیمیایی مضر به عنوان سموم دفع آفات را کاهش می دهد.
–فواید محیط زیستی :برخی محصولات تراریخته باعث کاهش خسارت وارده از طرف کشاورزی به محیط زیست می شوند. در واقع محصولاتی که بعضی از سموم را تحمل می کنند، به سالم تر شدن خاک کمک کرده و به نیروی کار کمتری نیاز خواهند داشت.
–دسترسی بیشتر به غذای سالم: محصولات تراریخته باعث عملکرد بهتر، افزایش غذای سالانه و بازدهی سریع تری می شود. بنابراین هزینه غذا کاهش می یابد و دسترسی به آن ها بیشتر می شود.این امر در ماه های زمستان که بازده محصولات کمتر است، مزیت محسوب می شود. بنابراین افراد به ویژه آن هایی که در فقر زندگی کرده یا دسترسی کمتری به مواد غذایی باکیفیت دارند؛ به غذای سالم بیشتری در طول سال دسترسی پیدا می کنند.
–غذاهای سالم تر :بعضی از تغییرات ژنتیکی باعث افزایش سلامت و مغذی تر شدن مواد غذایی می شوند. برای نمونه، بعضی از روغن های سویا تراریخته، از موارد سنتی سالم تر هستند.
GMO Free و Non GMO چیست؟
گواهینامه های GMO Free و Non GMO نشان می دهد که در تولید محصولات غذایی و کشاورزی مورد نظر از هیچ گونه مواد اولیه تراریخته استفاده نشده است.
گواهی لوازم آرایشی و بهداشتی بدون GMO
در جایی که GMO یک میکروارگانیسم است ، معمولاً از آن به عنوان میکروارگانیسم (GMM) یاد می شود.
به طور معمول ، اصلاح ژنتیکی شامل جداسازی و حذف DNA رمزگذاری کننده یک ژن واحد از یک ارگانیسم و ورود مجدد آن به همان ارگانیسم با تغییر عملکرد آن یا وارد کردن مجدد آن به مواد ژنتیکی موجودات دیگر است.
هدف از اصلاح ژنتیکی معمولاً انتقال یک ویژگی جدید به ارگانیسم مورد نظر است. اساساً اصلاح ژنتیکی مفهوم مدرن پرورش انتخابی است که در آن از موجودات با ویژگی های مطلوب (و در نتیجه ژن های مورد نظر) برای پرورش نسل بعدی استفاده می شود و موجودات بدون این ویژگی پرورش داده نمی شوند.
مواد گیاهی مشتق شده از جمله اولین GMO در لوازم آرایشی بودند. زیرا حاوی مواد مشتق شده یا از محصولات غذایی GMO ، از جمله روغن ذرت ، آرد ذرت ، روغن سویا و سایر مواد تولید شده مخمر بودند. اما در برخی موارد ، GMO ها به طور خاص برای کمک به تولید مواد آرایشی تولید شده اند.
در حال حاضر ، آزمایش DNA عمدتا برای محصولات ، مواد غذایی و مکمل ها ، GMO ها و همچنین در کشورهایی که برچسب گذاری محصولات GMO در بازار مورد نیاز است (در ایالات متحده لازم نیست) انجام می شود.
تولیدکنندگان لوازم آرایشی که مایل به تولید محصولات مراقبت از پوست غیر GMO هستند ، می توانند به برنامه صدور گواهینامه لوازم آرایشی و بهداشتی GMO مراجعه کنند تا محصولات خود را برای اجتناب از GMO ارزیابی کنند. الزامات رعایت استاندارد لوازم آرایشی غیر GMO شامل ، طبقه بندی ریسک مواد ، قابلیت ردیابی و آزمایش است.
.فروشگاه معتبر اریگانوم محصولات مراقبت پوست برند آزوره را به شما معرفی میکند.این محصولات دارای برچسب Non GMO هستند.
- بهروز صدرارحامی
- اردیبهشت 16, 1401
- 1116 بازدید