بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) چیست؟

بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) چیست؟

لک و پیس، پیسی و یا ویتیلیگو (Vitiligo)، همه اینها نام یک نوع اختلال پوستی است که باعث از بین رفتن رنگ طبیعی پوست می‌شود. این بیماری در حدود یک درصد یا کمی بیشتر از جمعیت مردم در سراسر جهان در همه نژادها را مبتلا می‌کند. درواقع، پیسی هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های ایجاد کننده رنگدانه در پوست، از بین بروند. در این مقاله قصد داریم به بررسی علت، و راه های درمانی این بیماری بپردازیم.

پیسی (ویتیلیگو – برص ـ لک و پیس) نه مسری است و نه کشنده. بنابراین بیماری ای نیست که سلامت جسمی فرد مبتلا را به خطر بیاندازد . اما به لحاظ اجتماعی و مراودات روزانه و همچنین مشکلاتی که از نظر زیبایی برای افراد ایجاد می کند ، بهتر است درمان شود.

لک و پیس بیماری خود ایمنی

برص یا لک و پیس یک بیماری پوستی خودایمنی است که در آن سلول‌های رنگدانه (melanocytes) از بین می‌رود (سلول‌هایی که جهت رنگدانه کردن پوست، ملانین تولید می‌کنندو توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌روند.) و منجر به ایجاد لکه‌های سفید نامنظم بر روی پوست می‌شود.
در بیماری لک و پیس هر قسمت از بدن ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. ولی محل‌های معمول شامل صورت، گردن، چشم‌ها، نوک سینه‌ها، ناف، اندام تناسلی، زیر بغل و کشاله ران می‌باشد. در محل‌های ضربه به پوست نیز ضایعه به وجود می‌آید. بیماری لک و پیس گاهی اطراف خال‌های پوستی به وجود می‌آید. در این بیماری گاهی موها درگیر می‌شود که می‌تواند موهای سر، ابرو و مژه را درگیر کند.

پیسی معمولاً با چند لکه سفید کوچک بر روی پوست شروع می‌شود. که ممکن است به تدریج در طی چند ماه در پهنه گسترده‌تری از بدن پخش شود. ویتیلیگو به طور معمول روی دست (پشت و رو)، ساعد، پا و صورت شروع می‌شود. اما می‌تواند در هر قسمت از بدن از جمله غشاهای مخاطی (لایه مرطوب دهان، بینی، ناحیه تناسلی و روده)، چشم و ناحیه گوش داخلی نیز ایجاد شود. اگر لک و پیس در ناحیه مودار بدن باشد، موهای آن قسمت نیز ممکن است سفید شوند.

علت بیماری لک و پیس چیست؟

ملانین رنگدانه است که تعیین کننده رنگ پوست، مو و چشم است. این رنگدانه در سلولی به نام ملانوسیت تولید می‌شود. اگرملانوسیت نتواند ملانین تولید کند یا اگر تعداد ملانوسیت‌ها کاهش پیدا کند، رنگ پوست روشن تر می‌شود. علت بیماری لک و پیس شناخته شده نیست. گاهی این بیماری به دنبال صدمه فیزیکی از قبیل آفتاب سوختگی، یا استرس عاطفی ایجاد می‌شود. سه نظریه در مورد علت بیماری لک و پیس وجود دارد:

1- سلول‌های رنگدانه‌ای توسط اختلال عملکرد سلول‌های عصبی آسیب می‌بیند.
2- گاهی یک واکنش خودایمنی در برابر سلول‌های رنگدانه‌ای ایجاد می‌شود و سلول‌های رنگدانه‌ای را به عنوان بافت خارجی نابود می‌کند.
3- سلول‌های رنگدانه‌ای خودشان باعث تخریب خود می‌شوند.

شدت بیماری لک و پیس در هر فرد متفاوت است. افرادی که پوست روشن دارند معمولا در طول تابستان متوجه از دست رفتن رنگدانه می‌شوند چون تابش آفتاب باعث اختلاف رنگ بین پوست بیمار و سالم می‌شود. افراد با پوست تیره ممکن است هر زمان متوجه شروع این بیماری پوستی بشوند. در موارد شدید بیماری ممکن است رنگ کل بدن از دست برود. هیچ راهی برای پیش بینی اینکه بیماری لک و پیس چقدر پیشرفت می‌کند وجود ندارد. از دست رفتن رنگدانه در هر پلاک بیماری لک و پیس متفاوت است بدین معنی که ممکن است رنگ‌های مختلفی از قهوه‌ای تا سفید در پلاک لک و پیس وجود داشته باشد. وجود چند رنگ در یک پلاک لک و پیس به نام لک و پیس سه رنگ یا trichrome گفته می‌شود.

انواع لک و پیس

دو نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارند:

• پیسی غیرقطعه‌ای
• پیسی سگمنتال

در موارد نادر، لک و پیس امکان دارد که روی کل بدن تأثیر بگذارد. این مورد به عنوان «ویتیلیگو کامل» شناخته می‌شود.

ویتیلیگو غیرقطعه‌ای

در نوع پیسی غیر سگمنتال که همچنین به آن غیرقطعه‌ای یا عمومی نیز گفته می‌شود، علائم اغلب در هر دو طرف بدن به عنوان لکه‌های سفید متقارن ظاهر می‌شود. این لکه‌های متقارن می‌توانند روی نواحی زیر ایجاد شوند:
پشت دستان
بازو
زانو
آرنج
پا
پیسی غیر قطعه‌ای رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است که در حدود 9 نفر از 10 نفری که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

ویتیلیگو سگمنتال

در نوع پیسی سگمنتال که همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی نیز شناخته شده می‌شود، لکه‌های سفید فقط روی یک ناحیه از بدن بیمار اثر می‌گذارند. لک و پیس سگمنتال نسبت به نوع غیرسگمنتال بسیار کمتر مشاهده می‌شود، اگرچه در کودکان شایع‌تر است. معمولاً از هر 10 کودک، سه نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درمان لک و پیس

متاسفانه هنوز درمان قطعی و 100 درصدی برای ویتیلیگو وجود ندارد و روش های درمانی رایج علایم را تنها به صورت موقتی بهبود بخشیده و یا کنترل می کنند. درمان بیماری پیسی مبتنی بر تغییر ظاهر پوست و بازیابی رنگ آن است. با این حال، اثرات درمان معمولاً دائمی نیستند و همیشه نمی‌توانند شیوع آن را کنترل کنند. یک پزشک عمومی ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• ایمنی در برابر آفتاب با کرم ضدآفتاب
• استفاده از کرم کاموفلاژ
• استروئید موضعی (کرم یا پماد حاوی استروئید)

اگر فقط یک پیسی با تکه کوچک وجود داشته باشد یا رنگ طبیعی پوست بسیار روشن باشد، درمان بیشتر ممکن است ضروری نباشد. در صورت نیاز به درمان بیشتر ممکن است به پزشک متخصص پوست مراجعه شود.

1- محافظت از آفتاب

بیماران مبتلا به لک و پیس به حفاظت با کرم ضد آفتاب و پوشش در برابر آفتاب نیاز دارند، زیرا پوست سفید تنها دچار آفتاب سوختگی می شود و تیره نمی‌شود. پوست نرمال نیز نیاز به حفاظت دارد چون با آفتاب سوختگی پوست طبیعی میزان تضاد بین پوست نرمال و پوست سفید زیاد می‌شود.
آفتاب سوختگی یک خطر جدی برای لک و پیس است. بیمار باید پوست خود را از آفتاب محافظت کرده و از آن دوری کند. هنگامی که فرد در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، پوست رنگدانه‌ای به نام ملانین تولید می‌کند تا از آن در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) محافظت کند. اما اگر فرد پیسی داشته باشد، ملانین کافی در پوست او وجود ندارد، بنابراین پوست از اشعه آفتاب در امان نخواهد بود! همیشه باید از کرم ضد آفتاب با فاکتور SPF به اندازه 30 به بالا استفاده شود تا از پوست در برابر آفتاب سوختگی و آسیب‌های طولانی مدت محافظت به عمل آید.

2- ویتامین دی

اگر پوست در معرض آفتاب قرار نگیرد، خطر کمبود ویتامین D وجود دارد. ویتامین D برای سالم نگه داشتن استخوان و دندان‌ها نیز ضروری است. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است، اگرچه این ویتامین در برخی غذاها مانند ماهی نیز یافت می‌شود.
ممکن است دریافت کافی ویتامین D از مواد غذایی و نور خورشید به تنهایی مشکل باشد. بنابراین باید در نظر گرفته شود که یک مکمل روزانه حاوی 10 میلی گرم ویتامین D مصرف شود.

3- قهوه گانودرما

همانطور که گفته شد بیماری لک و پیس، یک بیماری خود ایمنی بوده و علائم بیماری با کاهش سطح ایمنی بدن، بیشتر میشود. گانودرما حاوی حدود ۴۲۲ ترکیبات فعال زیستی مختلف است. که هر یک خواص منحصر به فرد و ارزشمندی دارد و میتواند در کنترل و درمان پیسی بسیار موثر باشد .
قهوه های گانودرما با خاصیت آداپتوژن سازی ، موجب تعادل در بدن میشود . در نتیجه حملات ناشی از سیستم ایمنی بدن که در بیماری پیسی با حمله به سلولهای تولید رنگدانه در پوست رخ میدهد تا حد بسیار زیادی کنترل می شود . و به مرور زمان کاهش پیدا می کند و همچنین با تنظیم ترشح سایتو کاین ها که واکنشهای التهابی را در بدن کنترل میکنند، باعث کاهش التهاب سیستماتیک بدن و کنترل و افزایش سیستم ایمنی می شود.
قهوه موکا دکتر بیز بهترین گزینه برای درمان و کنترل این بیماری می باشد.

4- کرم پروپولیس فوراور

کرم آلوئه پروپولیس به عنوان یک کرم نرم کننده و مرطوب کننده، ترکیبی عالی از ژل غنی شده آلوئه ورا،بره موم، با پروپولیس زنبور عسل است که با عناصر دیگری که همگی برای سلامت و بهداشت پوست بسیار مفید هستند، در هم آمیخته شده اند. گیاه بابونه که یکی از معروف ترین گیاهان برای سلامت پوست است نیز در این کرم فوق العاده وجود دارد. چیزی که این فرمول را تکمیل می کند، ویتامین های A و E است که هر دو دارای خواص طبیعی نرم کنندگی برای پوست هستند. اگر خواهان سلامت بافت پوست خود هستید، حتما کرم آلوئه پراپولیس را امتحان کنید. این کرم برای تسکین و مرطوب کردن پوست های زبر و خشک فوق العاده عمل میکند. کرم پروپولیس برای بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) بسیار موثر است.

5- پیوند پوست برای بهبود لک و پیس

پیوند پوستی یک عمل جراحی است که در آن پوست طبیعی و سالم از ناحیه‌ای برداشته شده و برای پوشاندن ناحیه آسیب دیده یا از بین رفته استفاده می‌شود. برای درمان ویتیلیگو، می‌توان از پیوند پوست برای پوشاندن یک لکه سفید استفاده کرد.

6- کاهش رنگدانه در پوست

ممکن است برای بزرگسالانی که بیش از 50 درصد بدن‌شان از لک و پیس انباشته است، کاهش رنگدانه در پوست تجویز ‌شود. در این نوع درمان، از دارویی مبتنی بر هیدروکینون استفاده می‌شود.

7- فوتوتراپی برای درمان لک و پیس

در موارد زیر ممکن است از فوتوتراپی (درمان با نور) برای کودکان یا بزرگسالان استفاده شود:

• درمان‌های موضعی مؤثر نبوده‌اند.
• پیسی نواحی زیادی از روی پوست را پوشانده است.
• ویتیلیگو تأثیر قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد گذاشته است.

شواهد نشان می‌دهند که فتوتراپی، به ویژه هنگامی که با سایر درمان‌ها ترکیب شود، تأثیر مثبتی بر درمان لک و پیس دارد. در هنگام فوتوتراپی، پوست در معرض نور ماوراء بنفش (A UVA) یا ماوراء بنفش (B UVB) قرار می‌گیرد. ممکن است ابتدا دارویی به نام پسورالن تجویز شود که به حساس‌تر شدن پوست نسبت به نور کمک می‌کند. پسورالن را می‌توان از طریق دهان (به صورت خوراکی) نیز مصرف کرد.
به دلیل قرار گرفتن در معرض پرتوهای UVA، فوتوتراپی ممکن است خطر ابتلا به «سرطان پوست» را افزایش دهد. خطر ابتلا به بیماری سرطان پوست با نور UVB کمتر است. متخصص پوست باید قبل از تصمیم به انجام فوتوتراپی در مورد خطرات آن با بیمار صحبت کند.

برای مشاوره و خرید با ما همراه باشید.